Nieuwe hulp bij stoppen met roken

Gisteren stemde het Britse parlement voor een wet die de verkoop van sigaretten verbiedt aan mensen die na 2009 geboren zijn. Doel: een rookvrije generatie en op termijn een algemene ban op tabak. Hoge belastingen zouden bestaande rokers moeten motiveren te stoppen. In Nederland krijgen zij daar hulp bij. Sinds kort vergoed de basisverzekering een nieuwe stoppen-met-roken-interventie.

Driekwart van alle longkankers treft rokers en ex-rokers. Tabakgebruik verhoogt daarnaast het risico op een aantal andere kankers, waaronder blaaskanker. Ook het risico op andere longziekten en vooral cardiovasculaire aandoeningen is voor rokers stukken hoger. Deze risico’s kunnen gebruikers van tabaksproducten niet ontgaan. Sinds 2002 is het namelijk wettelijk verplicht waarschuwingen op de verpakking aan te brengen en sinds 2016 zijn deze aangevuld met confronterende foto’s, die het overgrote deel van de verpakking bedekken.

Ook de prijs is in toenemende mate een reden met roken te stoppen, of er niet aan te beginnen. Per begin deze maand kost een pakje met twintig sigaretten gemiddeld elf euro en een pakje shag van vijftig gram ruim 24 euro. Waar roken vijftig jaar geleden nog als gezond, stoer en geëmancipeerd gold, daar is het fenomeen tegenwoordig geassocieerd met ziekte en verslaving. Rookvrije zones rukken steeds verder op en tabak is op steeds minder plekken te koop.

Dit alles draagt bij aan een gestage afname van het aantal rokers. Rookte begin jaren negentig nog dertig procent van de volwassen bevolking, in 2022 was dat gedaald tot dertien procent. Ook het gemiddelde aantal sigaretten per roker daalt. Volgens onderzoek uitgevoerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) van gemiddeld 10,8 sigaretten in 2014 naar 9,5 acht jaar later. Dat er dagelijks toch nog altijd miljoenen sigaretten over de longen in rook opgaan, heeft alles te maken met hun verslavende werking.

Stophulp vergoed uit de basisverzekering

Een derde van de rokers zegt niet te weten of ze deze gewoonte willen beëindigen. Van de rest zegt tachtig procent dat ze dit in de, al dan niet nabije, toekomst van plan te zijn. Ruim de helft van alle rokers verwacht dat hen dit ‘zeker’ of ‘waarschijnlijk’ op eigen houtje zou lukken. Met name jongeren en lichte rokers zijn daar optimistisch over. Al met al blijft er zo een behoorlijke groep over die gebaat is bij persoonlijke begeleiding.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu erkende onlangs een nieuwe stoppen-met-roken-interventie, ‘Rookvrij en Fitter’. Naar het oordeel van de beoordelingscommissie biedt deze interventie ‘een mooie combinatie van individuele en groepssessies en elf maanden lang de mogelijkheid voor nazorg.’ Er is aandacht voor deelnemers met een lage opleiding en ‘ook heeft de interventie een mooie toevoeging (…) door aandacht voor bewegen en ook andere leefstijlthema’s.’

Met deze toelating komt het aantal erkende stop-interventies op vier. Het succespercentage van de interventies is niet goed onderzocht. ‘Rookvrij! Ook jij?’ zegt te mikken op een succespercentage van 35 na een jaar.

Dat is aanmerkelijk beter dan de tussentijdse resultaten van een onderzoeksproject dat tot doel heeft zwangere vrouwen met lage sociaaleconomische positie van de sigaret te helpen. Zestien procent van deze groep rookt tijdens de zwangerschap. Van de 73 vrouwen die naar de verslavingszorg werden doorverwezen, startten er 58 het coachingstraject, 48 vrouwen rondden het traject af en twaalf vrouwen zijn uiteindelijk met roken gestopt.

Op hetzelfde congres van het Nederlands Netwerk voor Tabaksontmoediging werd een afgerond project gepresenteerd naar het effect van een stoppen-met-roken-training, aangeboden via werkgevers, met financiële beloning. De onderzoekers werkten met een methode van SineFuma, aanbieder van de interventie ‘Rookvrij! Ook jij?’ Opmerkelijk is dat de onderzoekers geen succespercentages communiceren. Alleen een algemeen: ‘Dit project kan ertoe leiden dat meer mensen in Nederland succesvol stoppen met roken.’ Wat een financiële beloning toevoegt, werd ook niet duidelijk.