Woensdag 14 oktober was de eerste Nationale Groente- en Fruitdag. De schaarse media-aandacht weerspiegelde het belang van groenten en fruit voor de volksgezondheid nog niet. Ook huisartsen vergeten groenten.
Nederlanders beperken zich bij de lunch te vaak tot brood met kaas. ‘Dat kan beter. Zeker in het licht van de coronacrisis is een gezondere leefstijl urgenter dan ooit.’ Zo introduceren de kranten van DPG Media – het Algemeen Dagblad en de regionale kranten in Midden Nederland – het interview met hoogleraar voeding en gezondheid Jaap Seidell naar aanleiding van de Groente- en Fruitdag.
Volgens Seidell lukt het slechts twintig procent van de Nederlanders om vier of vijf dagen per week iets van groenten of fruit bij de lunch te eten. Te weinig, onder meer omdat het dan moeilijk zou worden ’s avonds alsnog de aanbevolen 250 gram groenten ‘naar binnen te werken’. Meer groent en- fruitmomenten over de dag inlassen is daar een oplossing voor. Onze scholen kunnen wat leren van Frankrijk. Daar ‘is het heel gewoon om tussen de middag een warme maaltijd met groente te eten.’
Coronalink
Met twee broodmaaltijden per dag ‘is het lastig om een evenwichtig voedingspatroon te krijgen’. Seidell legt een link met corona. ‘Hoewel er geen rechtstreeks verband is tussen coronavirus en het eten van bijvoorbeeld meer spruitjes, heeft een gezond voedingspatroon wel degelijk invloed op de epidemie.’
Mensen met obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten vergroten namelijk het risico op een ernstiger beloop van covid-19, stelt de Amsterdamse hoogleraar. ‘Een groot gedeelte hiervan is terug te voeren op de ongezonde leefstijl.’
Op radio 5 legt ook projectwoordvoerder Karin Bemmelmans de link met corona. Naast de heilzame effecten op bovengenoemden aandoeningen, ondersteunen groenten en fruit ‘ook echt ons immuunsysteem’. Na iets eerder gezegd te hebben: ‘De tijd waarin we nu leven, met een pandemie, laat nog eens een keer zien dat gezond leven een factor is die helpt om ons immuunsysteem aan de gang te krijgen.’
Meer, maar hoeveel meer?
Ons zelfinzicht schiet tekort stelt Bemmelmans. ‘Nederlanders overschatten hoeveel groenten ze eten.’ De 131 gram groenten en 113 gram fruit die volwassen gemiddeld per dag consumeren moet omhoog. Door ‘duwtjes in de goede richting’ te geven stelt Bemmelmans voor. Werkgevers kunnen daar bijvoorbeeld bij helpen door gezonde snacks bij vergaderingen op tafel te zetten. Als het beschikbaar is, wordt het ‘ook gepakt. Al staan er ook koekjes.’
Iris Groenenberg van het Voedingscentrum hanteert een paar dagen eerder in de kranten van DPG Media marginaal betere cijfers: respectievelijk 145 en 116 gram groenten en fruit. Hoe dan ook te weinig voor de officiële aanbeveling van 250 en 200 gram groenten en fruit. Gevraagd of het verstandig is dagelijks de 500 gram groenten te eten die ‘sommige gezondheidsgoeroes adviseren’, begint Groenenberg met een waarschuwing:
‘Als je zo veel groente eet, moet je wel oppassen dat er geen andere essentiële onderdelen van de Schijf van Vijf wegvallen.’ Verder is er ‘niet veel mis mee.’ In tegenstelling tot wat MMV met regelmaat stelt, bevinden zich onder de groenten volgens Groenenberg geen superfoods. ‘Er is geen groente- of fruitsoort superieur aan de andere, we moeten variëren om alle goede stoffen binnen te krijgen.’
Als het op groenvoer aankomt eet de Nederlander volgens het Voedingscentrum het liefst tomaat, wortel, sla komkommer, uit, sperziebonen en roerbakgroenten. Koplopers in de categorie fruit: appel, banaan, peer, mandarijn, sinaasappel, druiven en aardbeien.
Ook huisartsen vergeten groenten
De themadag is een initiatief van Groenten en Fruithuis en het Nationaal Actieplan Groenten en Fruit (NAGF) en was onderdeel van een bredere marketingcampagne. Zo was er de overhandiging van een manifest aan staatsecretaris Paul Blokhuis met daarin het pleidooi voor een btw-verlaging op groenten en fruit en de uitreiking van de ‘Veggie Award’ aan ‘foodblogger’ Luuk van Merwijk vanwege de inspiratie die zijn groentenrijke recepten thuiskoks geven. De vakjury met daarin onder meer Seidell en Tamara de Weijer prezen Van Merwijk bovendien omdat hij ‘met zijn chronische ziekte reuma laat zien dat je met gezonde voeding veel kan bereiken.’ Sinds vandaag staat een filmpje van twee minuten online met alle hoogtepunten van de eerste Nationale Groenten en Fruitdag.
Eveneens online terug te vinden is een rapportage van de Vereniging Arts en Leefstijl naar, onder meer, de leefstijlkennis onder huisartsen. Het onderzoek en de rapportage kwam in opdracht van het NAGF tot stand. Daaruit blijkt dat ‘slechts een kleine groep huisartsen de Richtlijnen van het Voedingscentrum kent’. Zestig procent wil meer aandacht aan leefstijl geven maar ontbeert daarvoor de tijd, de kennis en structuur vanuit het zorgsysteem. Ook het gebrek aan motivatie bij patiënten is een struikelblok.
Behalve meer tijd en kennis zou het volgens de auteurs ‘ook helpen wanneer er een positieve financiële stimulans zou zijn voor terugdringing van medicijngebruik door het behandelen en begeleiden van (chronische zieke) patiënten met leefstijl.’
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
