E. coli bacteriën kunnen darmkanker veroorzaken. Onderzoekers van onder meer Harvard vonden meer sporen van deze alledaagse buikbacterie in tumoren van mensen met een ‘Westers voedingspatroon’. Gezonde voeding lijkt daarmee een praktischer preventiemiddel dan de massale antibioticakuren die het Hubrecht Institute twee jaar geleden propageerde.
Februari 2020 haalden onderzoekers van onder meer dit in Utrecht gevestigde instituut de publiciteit met hun ontdekking dat een variant van het Escherichia coli bacteriestam veranderingen veroorzaakte in het DNA van darmcellen. De veranderingen hebben een uniek eigen patroon. Analyse van duizenden stukjes tumorweefsel wees uit dat dat deze bacteriële vingerafdruk relatief vaak in dikkedarmtumoren opdook – in één op de twintig om precies te zijn.
Aangezien naar schatting één op de vijf Nederlanders gastheer is van deze ‘genotoxische’ E. Coli, voorzag het Hubrecht Institute ‘directe implicaties voor de gezondheidszorg’. Op de website van het instituut staat nog altijd te lezen wat deze zouden kunnen zijn: preventief testen en antibioticakuren om de bacterie ‘tijdig te verwijderen’.
Westers dieet
Een gezond voedingspatroon is een realistischer aanpak, suggereert onderzoek door wetenschappers van onder meer Harvard Medical School. In vakblad Gastroenterology – samenvatting – concluderen zij dat een hoge score op een ‘Westers voedingspatroon’ samengaat met drieënhalf keer grotere kans op darmtumoren die veel sporen van E. coli bevatten. Een Westerse voedingswijze kenmerkt zich volgens het begeleidende nieuwsbericht door een hoge inname van rood en bewerkt vlees, suiker, geraffineerde granen en andere geraffineerde koolhydraten.
Voor hun onderzoek baseerden de wetenschappers zich op data van twee Amerikaanse prospectieve cohortstudies met bij elkaar bijna 135duizend deelnemers. In ruim een derde van de 3.200 colorectale tumoren die zich onder de deelnemers voordeden, was de DNA-handtekening van de schadelijke E. coli aantoonbaar.
Een groot aandeel ongezond eten in het dieet hing sterk samen met tumoren die veel sporen van E. coli bevatten. De associatie met ongezonde voeding nam af naarmate er minder of helemaal geen sporen van E. coli in het DNA van het tumorweefsel terug te vinden waren. Wat de onderzoekers betreft bevestigen deze uitkomsten hun veronderstelling dat een Westerse voedingswijze het risico colorectale kanker verhoogt, via het effect ervan op E. coli.
‘Dit is de eerste studie die een Westers voedingspatroon koppelt aan met een specifieke bacteriële ziekteverwekker in kanker’, zegt mede-auteur Shuji Ogino. ‘De volgende vraag die we willen beantwoorden is welke component van de Westerse voeding en leefstijl hier een rol bij speelt.’
E. coli is niet alleen
Zo geformuleerd heeft Ogino ongetwijfeld gelijk. Over de schadelijke effecten van ongezonde voeding via microbiële interacties is echter veel meer bekend. Zo berichtte MMV onder meer over het ontstekingsbevorderende gedrag dat Clostridium bacteriën gingen vertonen op een dieet van vet en suiker, en over invasieve borstkanker die sneller uitzaaide in proefdieren met ontstoken darmen als gevolg van een bacteriële disbalans.
Omgekeerd gaat onbewerkte, hoofdzakelijke plantaardige voeding hand in hand met een gezonde darmwerking, een divers darmmicrobioom en positieve gezondheidsuitkomsten bij kanker. Steeds vaker blijkt dat het succes van immunotherapie ook positief samenhangt met een gezonde darmflora en/of de activiteit van specifieke bacteriën daarin.
Illustratie: colibactine bindt aan een specifieke DNA-code. DEMCON | nymus3D, ©Hubrecht Institute.
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
