Keto, paleo of juist een veganistische voedingswijze: in hun ideale uitvoering kun je er honderd mee worden. Amerikaanse onderzoekers gingen na hoe deze diëten er in de praktijk uitzien. Hoe scoren ze wat betreft voedingswaarde en wat is hun aandeel in de uitstoot van CO2? ‘Gemiddeld genomen waren voedingswijzen met de hoogste score op voedingskwaliteit, niet die met laagste CO2-voetafdruk.’
Vetten en eiwitten maken negentig procent van de calorieën uit in een ketogeen dieet. Deze zijn in de praktijk hoofdzakelijk van dierlijke komaf. Dat wil zeggen, in de Amerikaanse praktijk. Want de onderzoekers, afkomstig van Tulane University in New Orleans, baseerden hun berekeningen op ruim zestienduizend deelnemers aan een cohortonderzoek (NHANES) die representatief zijn voor de Amerikaanse bevolking.
Aan de andere kant van het spectrum staat het veganistische eetpatroon, dat voeding van dierlijke oorsprong juist uitsluit. Met behulp van hun database, die is gevoed met cijfers van Verenigde Naties over voedsel-gerelateerde broeikasgasemissies, bepaalden de onderzoekers de CO2-voetafdruk van zes verschillende eetpatronen. Per duizend calorieën geconsumeerde veganistische kost vloog 0,69 kilo koolstofdioxide de lucht in. Keto-eters waren per duizend calorieën verantwoordelijk voor meer dan het viervoudige, namelijk 2,91 kilo CO2.
Om het rijtje compleet te maken: de vegetariërs (geen vlees, geen vis) brachten per duizend geconsumeerde calorieën 1,16 kilo CO2 in de atmosfeer, de pescotariërs (geen vlees, wel vis en schaaldieren) 1,66 kilo en de ‘paleo’s’ (wel vlees en noten, geen graan en peulvruchten) ontliepen de ketogene eters met 2,62 kilo nauwelijks.
Veruit de meeste mensen (86 procent) vallen in de categorie ‘omnivoor’. Daar valt voor wat het klimaat betreft de meeste winst te behalen, rekenen de onderzoekers in de American Journal for Clinical Nutrition voor. Elke duizend calorieën die de omnivoren aten, kostte 2,23 kilo koolstofdioxide, een verschil van 1,07 kilo met de vegetarische hap.
‘Elke willekeurige dag dat een derde deel van de omnivoren zich vegetarisch zou voeden, levert een besparing op die overeenkomt met 340 miljoen autokilometers. Over een jaar gerekend, telt dat op tot 4,9 procent van de reductiedoelen voor de VS uit het Klimaatakkoord van Parijs 2015.’
Beter voor mens en klimaat
Een dergelijke verandering zou ook betekenen dat deze ‘omnivoren’ zich gezonder voedden. De onderzoeker meten dit af aan twee scores, de Healthy Eating Index (HEI) en de ‘Alternatieve’ HEI (AHEI). Volgens die eerste index zouden ze zes procent gezonder af zijn, volgens de AHEI nog meer. De laatste index geeft meer punten voor het afzien van rood vlees en geen punten voor de consumptie van zuivel – wat de HEI wel doet.
‘Gemiddeld genomen waren voedingswijzen met de hoogste score op voedingswaarde, niet die met laagste CO2-voetafdruk’, concluderen de auteurs. Gemeten naar de HEI waren de pescotariërs met gemiddeld 59 punten het beste af voor betreft de kwaliteit van hun nutriënten. Gevolgd door deelnemers met een vegetarisch en veganistisch (elk 52 punten), omnivoor (49 punten), paleo (45 punten) en ketogene (44 punten) eetpatroon.
Binnen de grote groep ‘omnivoren’ onderscheidden de onderzoekers verder nog naar deelnemers wier voedingspatroon voldeed aan de criteria die gelden voor Mediterrane dieet en het DASH dieet. Deze twee voedingswijzen staan vlees en vis toe en kenmerken zich door weinig bewerkte voeding en veel verse plantaardige producten. Met name de Mediterraan etende omnivoren lieten een kleinere CO2-voetafdruk na en scoorden hoog op de HEI en AHEI.
‘Klimaatverandering behoort misschien wel tot de meest urgente problemen van onze tijd’, zegt Diego Rose op de website van zijn universiteit. ‘en veel mensen voelen er voor meer in de richting te bewegen van een plantaardig dieet. Dat zou volgens onze studie je voetafdruk verminderen en gezond zijn. Ons onderzoek toont ook aan dat er een manier is om je gezondheid en je voetafdruk te verminderen, zonder vlees helemaal op te geven.’
Maar alleen de mediterrane voedingswijze verkleinde in zijn onderzoek die voetafdruk enigszins. Met 170 gram koolstofdioxide per duizend geconsumeerde calorieën. Volgens de VN is het voedselsysteem goed voor meer dan een derde van alle broeikasgassen. De productie van rundvlees veroorzaakt acht tot tien keer meer uitstoot dan die van kip. En meer dan twintig keer zoveel dan die van noten en peulvruchten.
Beeld: Tulane University
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
