‘Leefregels’ tegen refluxziekte

Refluxziekte is een aandoening waarbij de maaginhoud weer omhoog komt. Onbehandeld kan dat ernstige gevolgen hebben, tot aan slokdarmkanker toe. Behandeling bestaat voornamelijk uit medicatie. Voor de effectiviteit van leefregels was nog weinig bewijs. Amerikaans bevolkingsonderzoek brengt daar verandering in.

‘Deze studie voorziet in bewijs dat alledaagse (tot) zeer beperkende maag- en darmklachten, in veel gevallen goed te controleren zijn met uitsluitend leefstijlaanpassingen,’ zegt Adrew Chan op de website van het tot Harvard Medical School behorende Massachusetts General Hospital. Aan de hand van de gegevens van bijna 43.000 deelnemers aan de ‘Nurses Health Study’ berekende het onderzoeksteam van Chan dat leefstijl de symptomen van refluxziekte met 37 procent kan terugdringen.

‘We waren met name benieuwd naar de effectiviteit van fysieke activiteit bij het controleren van refluxziekte’, vertelt de senior auteur van de research letter in JAMA Internal Medicine. ‘Dit is een van eerste studies die dat aantoont.’ Chan vermoed dat beweging positief uitwerkt op de motiliteit – de ‘doorlooptijd’ – in het spijsverteringskanaal. Zo kan ‘fysieke activiteit bijdragen aan het afbouwen van maagzuur dat de symptomen van refluxziekte veroorzaakt.’

De leefregels

Behalve dagelijks een half uur ‘matig intensieve beweging’, zagen de onderzoekers voordeel van nog vier leefstijlfactoren: het hebben van een ‘normaal gewicht’, niet roken, beperking van koffie, thee en koolzuurhoudende dranken en een ‘prudent’ dieet. Wat we precies onder een verstandige voedingswijze moeten verstaan, wordt niet duidelijk. Alleen de samenvatting van het onderzoek is vrij toegankelijk en daarin is sprake van een vierjaarlijkse ‘semi-kwantitatieve voedselfrequentie enquête’. Dat is een methode waarbij zich het totaal aantal van de verschillende nutriënten laat berekenen.

Het is van belang te weten dat bevolkingsonderzoek als dit vooral verbanden aantoont. Het is niet de sterkste vorm van bewijs dat deze verbanden ook oorzakelijk met elkaar verbonden zijn. De onderzoekers bouwen een statistisch model op van de gegevens die ze over de loop der jaren van een groot aantal deelnemers verzamelen.

Wat je hieruit met een grote waarschijnlijkheid kunt afleiden is dat het voldoen aan bepaalde leefregels de kans op het ontstaan van refluxziekte flink beperkt. Om hard te bewijzen wat Chan stelt, namelijk dat de symptomen vaak ‘goed te controleren zijn met uitsluitend leefstijlaanpassing’, zou een klinische studie nodig zijn. Waarbij twee vergelijkbare groepen patiënten zich aan verschillende leefstijlregels onderwerpen.

De 37 procent reductie is dus vooral een suggestie die uit de statistiek volgt. Het percentage lijkt ook niet van toepassing op de subgroep deelnemers die medicatie tegen de maagproblemen slikt. Daar heet het dat naleving van de regels ‘ook symptomen verminderde’.

Leefstijl en medicatie

Aangezien refluxziekte op de lange termijn ingrijpende gevolgen voor de gezondheid kan hebben, zegt Chan, ‘en er sluimerende zorgen zijn over de bijwerkingen van de medicatie waarmee het behandelt wordt, verdient leefstijl als beste behandeloptie overwogen te worden om de symptomen te bestrijden.’

In de Nederlandse situatie staan leefstijlaanpassingen al bovenaan het rijtje. Bij reflux en/of zuurbranden is volgens www.refluxziekte het devies:

• Afvallen in geval van overgewicht
• Stoppen met roken
• Ophogen van het kussen bij nachtelijke reflux
• Vermijden of verminderen van koffie, sinaasappelsap, alcohol, zoute voeding en grote maaltijden voor het gaan liggen

De eveneens door medici opgezette site www.maagzuur.info raadt daarbij aan het dragen van strakke kleding  te vermijden, evenals voedingsmiddelen die klachten geven. Geen van deze bronnen adviseert nog de dagelijkse dertig minuten matig intensieve lichaamsbeweging van dokter Chan.

“File:GastroEsophageal Reflux Disease (GERD).jpg” by BruceBlaus is licensed under CC BY-SA 4.0