Suiker stimuleert bij proefdieren de groei van een veel voorkomende vorm van longkanker, laten Amerikaanse onderzoekers zien. Ze hebben redenen om aan te nemen dat dit ook bij mensen het geval is.
Longkanker wordt van oudsher niet met voeding in verband gebracht, zegt Ramon Sun op de website van de Universiteit van Florida. ‘Ziektes als alvleesklierkanker en leverkanker, ja. Maar als het over longkanker gaat, komt het idee dat dieet een rol speelt zelden ter sprake.’ Wat brengt Sun, directeur van het universiteitscentrum dat het gedrag van moleculen in cellen en weefsels onderzoekt, mee in deze in reguliere kringen inderdaad zelden gevoerde discussie?
In de eerste plaats zijn kennis van glycogeen. Dat is een molecuul dat lever- en spiercellen maakt van glucose. Het komt overal in het lichaam voor, maar de grootste voorraden ervan bevinden zich in de lever en de spieren. Het is een energiedrager die snel beschikbaar is en voor de verbranding minder zuurstof nodig heeft dan vet. Jarenlang bestudeerde Sun de rol van glycogeen in ziekte van Lafora, een zeldzame erfelijke aandoening. De techniek die zijn laboratorium daarvoor ontwikkelde, gebruikte zijn team nu om het gedrag van glycogeen te bestuderen in menselijk longtumorweefsel van adenocarcinomen. Ongeveer de helft van de longkankers zijn adenocarcinomen, tumoren die in epitheelcellen ontstaan.
Vet en fructose
In Nature Metabolism rapporteren Sun en zijn collega’s wat ze daarvan leerden. Van het artikel is alleen de samenvatting vrij beschikbaar en daarin heet het: ‘Analyse van menselijke long adenocarcinomen wees uit dat de stapeling van glycogeen correleert met een hogere tumorgradering en slechte overleving.’ Op zich bewijst dat niet veel. Misschien zijn gevaarlijker tumoren simpelweg beter in staat om glycogeen op te slaan en te gebruiken voor hun groei. Maar het aanvullend proefdieronderzoek is een teken aan de wand:
‘We beoordeelden het effect van hogere glycogeen-niveaus in een voedingsinterventie of in een genetisch model. Benaderingen die het glycogeen-niveau verhoogden, leverden overtuigend bewijs dat dit de tumorgroei substantieel versnelt en de vorming van hoger-gegradeerde tumoren bevordert.’ Met het genetische model bedoelen ze muizen bij welke via genetische manipulatie de mogelijkheid onklaar is gemaakt om glycogeen te maken.
Verder laten ze met de door hun ontwikkelde techniek zien dat de toename van glycogeen een directe samenhang vertoont met de toename van metabolieten die essentieel zijn voor de tumorgroei. Voor het dieet dat proefdieren krijgen moeten we naar het nieuwsartikel op de universiteitswebsite: hoog in vet, hoog in fructose. Opvallend is dat ondanks de directe relatie tussen dieet en tumorgroei, de nadruk op preventie ligt. De promotie van ‘gezondere voedselkeuzes’ zou een ‘fundamentele component’ van ziektepreventie moeten zijn. Naar voorbeeld van de antirookcampagnes.
De focus op glycogeen heeft als voordeel, zegt een andere bij het onderzoek betrokken wetenschapper, dat daarvoor verschillende behandelopties beschikbaar zijn. ‘Momenteel zijn er drie typen medicijnen die zich op glycogeenstapeling richten en die zijn allemaal ontwikkeld tijdens het onderzoek naar de ziekte van Lafora.’
Fructose bij melanoom, borst- en baarmoederkanker
Recent plaatste scientas.nl een uitgebreid interview met de woord voerende auteur van een team dat in Nature liet zien hoe fructose tumoren sneller deed groeien in diermodellen van melanoom, borst- en baarmoederkanker. Ook daar was veel aandacht voor de toename van fructose in het Westerse dieet. Via suiker, dat half om half uit glucose en fructose bestaat, en via de toevoeging van fructosesiroop aan veel producten. Ook wordt de link gelegd tussen de toename van kanker, ook in jonge mensen, in het spoor van de stijgende consumptie. Maar de suggestie dat patiënten er in geval van kanker verstandig aan doen de consumptie van suiker en geraffineerde koolhydraten tot het minimum te beperken, blijft ook hier achterwege.
In 2023 berichtte MMV over een cohortstudie met 70duizend voornamelijk Afro-Amerikanen uit het zuiden van de Verenigde Staten. Bij 1.454 deelnemers was na een opvolgduur van minstens zestien jaar longkanker vastgesteld. De mannelijke ex-rokers met de ongezondste eetgewoonten hadden een gemiddeld 89 procent hoger risico op longkanker dan het kwart van gezondst etende ex-rokers.
Beeld: Image by 🌸♡💙♡🌸 Julita 🌸♡💙♡🌸 from Pixabay
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
