Als hulp bij afvallen leggen kunstmatige zoetstoffen geen gewicht in de schaal en ze voorkomen ook geen ziekten. Sterker nog, er zijn aanwijzingen dat suikersurrogaten ziekmakend zijn. In een nieuwe richtlijn adviseert de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) tegen het gebruik van ‘niet-suikerhoudende zoetstoffen’.
De WHO baseert de richtlijn op een beoordeling van 283 recente wetenschappelijke artikelen, waaronder observationele en gerandomiseerde klinische studies. De systematische review is via deze link te downloaden. Vrije suikers vervangen door zoetstoffen, helpt op de lange termijn niet het gewicht onder controle te houden of krijgen, zegt Francesco Branca, directeur Voeding en Voedselveiligheid bij de Wereldgezondheidsorganisatie.
‘Het is nodig dat mensen andere manieren overwegen om hun inname van vrije suikers terug te brengen. Bijvoorbeeld door voedsel te eten waar van nature suiker in voorkomt, zoals fruit, of door ongezoete voeding en dranken te nuttigen.’ Kunstmatige zoetstoffen, voegt Branca daar aan toe, ‘zijn geen essentiële bouwstenen in het dieet en hebben geen voedingswaarde. Mensen zouden over het algemeen – en al vroeg in het leven – minder zoet moeten leren eten om hun gezondheid te verbeteren.’
De aanbeveling geldt voor iedereen en betreft alle kunstmatige en natuurlijke voorkomende zoetstoffen die geen calorieën bevatten en niet als suiker zijn geclassificeerd. Bekende voorbeelden daarvan zijn aspartaam, acesulfaam-K, sacharine, sucralose, stevia en steviaderivaten. Tegen het gebruik ervan in tandpasta, huidcrème en medicijnen heeft de WHO geen bezwaar en de aanbeveling geldt ook niet voor suikerderivaten en suikeralcoholen zoals sorbitol en xylitol.
Zoetstoffen waarschijnlijk ziekmakend
Behalve dat de genoemde zoetstoffen niet bijdragen aan gewichtsverlies en geen gezondheidsvoordelen bieden, suggereert de literatuurstudie van de WHO ook potentieel schadelijke effecten voor het langdurige gebruik ervan. Zoals een verhoogd risico op diabetes type 2, hart- en vaatziekten en overlijden. In afwachting van nader onderzoek is dit deel van de aanbeveling voorwaardelijk.
Een van de studies die de WHO aanleiding geven te waarschuwen voor schadelijke gezondheidseffecten is een Franse cohortstudie waarover MMV vorig jaar berichtte. De studie liet een verband zien tussen de consumptie van zoetstoffen en het risico op kanker. Dat verband was het sterkst voor aspartaam (plus vijftien procent) en acesulfaam-K (dertien procent). Vrouwen die bovengemiddeld veel zoetstoffen consumeerden hadden een 22 procent hoger risico op borstkanker. Ook bij obesitasgerelateerde kankers sprong het gebruik van zoetstoffen – in het bijzonder aspartaam – er als risicofactor uit.
De industrie is het er niet mee eens
In een reactie aan CNN zegt een wetenschappelijke adviseur van de Calorie Control Counsil, een organisatie die de producenten van light-producten vertegenwoordigt, het ‘aanhoudend alleen maar focussen op het voorkomen van ongezonde gewichtstoename en niet-overdraagbare ziekten, of z’n minst misplaatst’.
De baas van de Calorie Control Counsil, Robert Rankin, beweert zelfs precies het tegenovergestelde van wat de WHO stelt: ‘Laag- en niet-calorische zoetstoffen een cruciaal hulpmiddel die consumenten kan helpen hun lichaamsgewicht onder controle te houden en het risico op niet-overdraagbare ziekten te verminderen.’ Een uitgebreide reactie op de WHO richtlijn staat inmiddels op de website van de Calorie Control Counsil.
Foto Jill Wellington/Pixabay
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
