Basilicum

De naam basilicum is terug te voeren naar het Oudgrieks, waar ‘Basileus’ koning betekent, wat ook terug te vinden is in de alternatieve benaming koningskruid.
Basilicum is onderdeel van de muntfamilie. De plant is wijdverspreid en wordt gevonden in Afrika, Azië, Centraal- en Zuid-Amerika. De oorsprong ligt waarschijnlijk in Afrika. Basilicum heeft een geurige, pittige, kruidnagelachtige smaak.

Italiaanse keuken
Het is vooral bekend uit de Italiaanse keuken. Het wordt vaak net voor het serveren over een gerecht gestrooid, omdat het snel zijn smaak verliest. De combinatie met tomaten is erg bekend, zowel in salades als in sauzen.

Ook in de beroemde pesto vormt basilicum een onvervangbaar ingrediënt, gemengd met pijnboompitten, olijfolie, kaas en knoflook. Omdat basilicum moeilijk te bewaren is, was pesto een  goede manier om het kruid op te slaan in een tijd dat diepvriezen nog niet op grote schaal voorkwamen.

Tegen straling
Wetenschappelijk onderzoek heeft zich vooral gericht op twee belangrijke componenten die in basilicum te vinden zijn, de flavonoïden en de essentiele oliën.
De flavonoïden orientine en vicenine zijn twee wateroplosbare flavonoïden die vooral onderzocht zijn op hun werking op menselijke witte bloedcellen. Ze hebben namelijk de eigenschap om celstructuren en chromosomen te beschermen tegen straling en oxidatieve stress.

Antibacterieel
Basilicum heeft ook een antibacteriële werking. Die komt niet door de flavonoïden die in basilicum zijn te vinden maar door de essentiële oliën zoals estragol, linalol, cineol, eugenol, sabineen, myrceen en limoneen. Laboratoriumonderzoek laat zien dat basilicum de groei van bacteriën zoals listeria en staphylococcus tegengaat. Deze essentiële oliën werken zelfs bij antibioticaresistente bacteria.

Eugenol
De essentiële olie eugenol is vooral onderzocht op zijn ontstekingsremmende werking. Eugenol blokkeert namelijk de activiteit van het enzym cyclooxygenase. Reguliere medicijnen zoals aspirine en ibuprofen doen dit ook.

Basilicum heeft een positieve werking op het spijsverteringsstelsel en de lever en zou door bovenstaande eigenschappen (ontstekingsremmend, bescherming tegen oxidatieve stress, antibacterieel) een antikankerwerking hebben.

Latijnse naam: 
Ocimum basilicum

Wanneer te verkrijgen: 
mei-september

Vitamines en mineralen:

Literatuur:

• Opalchenova G, Obreshkova D. Comparative studies on the activity of basil–an essential oil from Ocimum basilicum L.–against multidrug resistant clinical isolates of the genera Staphylococcus, Enterococcus and Pseudomonas by usi. J Microbiol Methods. Jul;54(1):105-10. 2003.
• Vrinda B, Uma Devi P. Radiation protection of human lymphocyte chromosomes in vitro by orientin and vicenin. Mutat Res 2001 Nov 15;498(1-2):39-46. 2001. PMID:12620.