Ook al is het nog maar een dierstudie, Jihye Yun van het MD Anderson Cancer Center vindt het tijd om de dieetadviezen aan patiënten te overdenken. ‘Onze bevindingen benadrukken dat het dagelijkse dieet er niet alleen toe doet bij het risico kanker te krijgen, maar ook voor de manier waarop de ziekte zich daarna ontwikkelt.’
Jihye Yun heeft haar eigen laboratorium in het gerenommeerde MD Anderson Cancer Centre (Texas, VS). Doel van haar team: ‘Te begrijpen wat in colorectale kanker de rol van voeding is. Zodoende ontwikkelen en ontdekken we nieuwe strategieën om darmkanker te voorkomen en te behandelen.’ Prominent op de webpagina van het Yun Laboratorium staat een citaat van Hippocrates: ‘Alle ziektes beginnen in de darm.’
Hun nieuwste studie, onlangs verschenen in Nature Metabolism, is naar eigen zeggen de eerste die direct bewijs levert dat het uitzaaien van darmkanker linkt aan de consumptie van een glucose/fructosemengsel zoals die te vinden is in gesuikerde zoete dranken. De suikercombinatie activeert een enzym (SORD – sorbitol dehydrogenase) die via een paar omwegen tot gevolg heeft dat het energieverbruik en de migratie (cel motiliteit) van tumorcellen toeneemt.
In de proefdieren van Yun’s team had de suikercombinatie inderdaad een duidelijke toename tot gevolg van het aantal en de omvang van de leveruitzaaiingen. Dat bevestigt wat observationele studies al suggeerden.
Observationeel onderzoek wijst de weg
Op zoek naar oorzaken voor de toename van darmkanker onder mensen jonger dan vijftig – nog altijd zeldzaam maar toch een verdubbeling – analyseerden onderzoekers in 2021 de 109 gevallen van vroege darmkanker in een cohort van 95duizend verpleegsters. Vergeleken met de deelnemers die per week minder dan een glas dronken, hadden de deelnemers die wekelijks twee glazen of meer dronken een ruim twee keer groter risico op jonge leeftijd darmkanker te ontwikkelen. Elk extra glas per dag verhoogde het risico met een extra 16 procent, rapporteerden ze in BMJ Gut.
Een analyse uit 2022, gepubliceerd in the American Journal of Clinical Nutrition, betrok zich op 2.733 gevallen van darmkanker waarbij de locatie bekend was. Die studie suggereerde dat het risico begrensd is tot het eerste deel van de dikke darm. Daar was elke extra portie frisdrank gelinkt aan een 18 procent hoger kankerrisico. En, in lijn met de resultaten uit Yun’s laboratorium, een gemiddeld 39 procent hoger risico aan darmkanker te overlijden.
Suiker onafhankelijke oorzaak
Eerder experimenteel onderzoek – samenvatting Science – door Yun en collega’s ondermijnde het geloof dat de link tussen suiker en darmkanker exclusief veroorzaakt wordt door het feit dat een suikerrijk dieet dik maakt. Overgewicht is inderdaad een risicofactor voor darmkanker, maar suiker is op zichzelf een risicofactor, zo bleek. De proefdieren van Yun ontwikkelden meer en grotere tumoren dan de controlegroep, zonder dat ze zwaarder werden. Daarvoor was de hoeveelheid glucose en fructose nodig die voor mensen gelijk staat aan een blikje cola per dag.
Betekenis voor onderzoek en praktijk
De route via het SORD-enzym die het team van Yun bloot legde, loopt ook via het mechanisme dat verantwoordelijk is voor de vorming van cholesterol. Statines – cholesterolverlagers – werken op datzelfde (mevalonaatroute) mechanisme in. Wellicht, kunnen deze medicijnen een rol spelen bij de behandeling van darmkanker, speculeert Yun.
Dat moet onderzocht worden, maar met de praktische consequentie van haar onderzoek kunnen ziekenhuizen en patiënten meteen aan de slag. Yun denkt namelijk dat het de moeite loont de huidige voedingsadviezen in ziekenhuizen te heroverwegen en de consumptie van gesuikerde dranken door darmkankerpatiënten te reduceren. Om aan de nodige nutriënten te komen, worden veel kankerpatiënten aangemoedigd ‘nutridrankjes’ te nemen en geconcentreerde vruchtensappen die veel glucose en fructose bevatten.
Beeld: Voedingscentrum
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
