Johanna Budwig op het schild geheven

Haar bijnaam was de Vetkoningin en die verwees niet naar haar omvang. De Duitse biochemicus en arts Johanna Budwig (1908-2003) was tijdens haar carrière in de ban van vetzuren. Ze ontwikkelde een speciaal ontbijt, het bekende Budwigpapje*, dat dé remedie tegen kanker zou zijn. Het bevat lijnzaadolie en in combinatie met kwark was dit volgens haar een krachtig antioxidant. De Volkskrant heft haar op het schild.

Zeven keer voorgedragen voor Nobelprijs

Nu was Budwig geen monkelend kruidenvrouwtje. In 1979 werd ze zeven keer voorgedragen voor de Nobelprijs. Ze was de eerste die in 1950 berichtte over onderzoek naar verzadigde vetzuren (ongezond) en onverzadigde vetzuren (gezond).

Ook bond ze de strijd aan tegen transvetten. Die ontstaan bij het harden van eetbare olie. Haar visie vond uiteindelijk overal ingang. Tegenwoordig wordt algemeen onderkend dat transvetten slecht zijn voor hart en bloedvaten. “Wat echt is, moet echt blijven”, zei ze altijd. “Voedingsmiddelen hoef je niet te bewerken, die krijg je cadeau van moeder natuur.”

Afgetroefd door margarine

Budwig kreeg geen geld om vervolgonderzoek te doen. Toen ze in de jaren vijftig haar bevindingen presenteerde, was de wereld in de ban van een gloednieuw modeproduct: margarine. De fabrikant had absoluut geen boodschap aan haar lijnzaadpromotie.

Ze bleef onverstoorbaar, ondanks alle tegenslag, en schreef diverse boeken over kanker, samen met student Lothar Hirneise. Hij bewaakt tegenwoordig als een terriër haar nalatenschap, maar ziet zich gehinderd door twee erfgenamen: de neefjes Armin en Arno. Die hebben een webwinkel en maken Budwigs gedachtengoed te gelde. Johanna zou de handelswijze van haar neven absoluut afkeuren, zegt Hirneise op zijn eigen site. 

De Volkskrant voegt het recept voor een salade bij waarvan het vermoedt dat Johanna Budwig hieraan haar zegen zou hebben verbonden.

*Budwigpapje

Ingrediënten:

• 125 gram (magere) kwark of Biogarde yoghurt met toegevoegde melkzuurbacteriën of sojayoghurt, of combinaties daarvan.
  Ongezoete muesli uit de natuurvoedingswinkel of een mengsel van havervlokken, tarwezemelen, boekweitvlokken en een eetlepel gekneusd lijnzaad.
• 1 dessertlepel bij voorkeur vers gemalen lijnzaad. Dit is goed te doen in een elektrische koffieboonmolen.
• Wat citroensap en eventueel wat honing voor de smaak. Eventueel kan ook gebruik gemaakt worden van rozijnen (liefst biologisch en ongezwaveld), maar wees voorzichtig met gedroogd fruit, het bevat veel suikers.
• met vers fruit van het seizoen – hoe groter de variëteit, hoe meer verschillende vitamines men binnen krijgt. Voorbeelden zijn appel, peer, banaan, ananas, aardbeien, kiwi etc. Ook erg gunstig is het zogenaamde kleine fruit; bramen, bosbessen, frambozen, etc.
• Mensen met een moeilijke stoelgang kunnen eventueel nog een eetlepel (of meer of minder) vers gekneusd lijnzaad toevoegen.
• Ook kan men wat zaden of pitten (pijnboompitten, pompoenpitten, zonnebloempitten) en/of wat ongebrande noten toevoegen.

De vlokken of de muesli een avond van tevoren met water in de week zetten anders zijn de vlokken erg moeilijk verteerbaar. Licht roosteren in een stalen wok of koekenpan is ook gunstig: de verteerbaarheid neemt toe en het fytinezuur dat metalen bindt, wordt afgebroken, waardoor de metalen beter opneembaar worden.