Paranoten (soms ook wel brazielnoten genoemd) zijn de zaden van hoge bomen (Bertholletia excelssa, die 50 m hoog kan worden) uit het Zuid-Amerikaanse Amazone woud.
De noten groeien met 8-24 stuks in een harde kokosnootachtige dop. De peulen worden in het wild verzameld als ze op de grond zijn gevallen. Omdat deze peulen wel 2,5 kg kunnen wegen moeten de oogsters schilden dragen om zich te kunnen beschermen tijdens de oogst. Het eetbare deel van het zaad zijn de sterk gezwollen steeltjes van de kiem.
Paranoten worden o.a. gebruikt in studentenhaver, ontbijtgranen en notenmuesli. Ze bevatten 67 % vetten, 17% eiwit en 9% koolhydraten. Daarnaast zijn ze een goede bron van antioxidanten, seleen en vitamine E. Ook bevatten ze de mineralen magnesium, zink, calcium en ijzer.
Bewaren
Noten moeten altijd goed afgesloten en droog bewaard worden omdat ze gevoelig zijn voor schimmels. Ook zijn noten rijk aan kwetsbare onverzadigde vetten. Het ranzig worden van het vet wordt bevorderd door beschadiging, licht, warmte en vocht. U kunt noten dus het best koel en donker bewaren bij een temperatuur van ongeveer 10 tot 15 graden. Walnoten en kastanjes bederven extra snel, maar de meeste andere noten zijn wel een jaar houdbaar.
Vetzuren
Paranoten bevatten een hoog gehalte vetten, namelijk 67 % ; alleen macademianoten bevatten nog meer oliën. Het grootste deel van deze vetten (75%) bestaat uit een combinatie van diverse enkelvoudig en meervoudig verzadigde vetzuren. 37% wordt gevormd door het linolzuur.
Een teveel aan linolzuur (omega-6 vetzuur) zorgt ervoor dat het lichaam omega-3 vetzuren niet meer goed opneemt. Daarom is het belangrijk een afwisselend, voedzaam dieet te volgen waarin linolzuur is vertegenwoordigd maar er dient wel maat gehouden te worden. (voor meer info, zie Hazelnoten)
Seleen
Paranoten bevatten een bijzonder hoog gehalte aan Seleen. Per 100 gram bevatten ze bijna 3500% van de ADH, aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ca. 1900 microgram). De ADH is 50 microgram, maximaal aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is 300 microgram.
Seleen (of Selenium) is een spoorelement waar we maar een kleine hoeveelheid van nodig hebben, maar die wel onmisbaar is voor vele functies in het lichaam. Selenium is een belangrijke antioxidant en bindt en verwijdert zware metalen. Het is essentieel voor de jodiumstofwisseling en de synthese van schildklierhormoon. Daarnaast is selenium belangrijk voor de groei en het goed functioneren van hersenen, zenuwstelsel en immuunsysteem. Selenium beschermt tegen ouderdomsverschijnselen, houdt de spieren gezond, verhoogt de weerstand van het organisme, beschermt tegen kanker en ondersteunt hart en bloedvaten. *(Copyright (C) Orthokennis)
Uit de Nederlandse Voedselconsumptie Peiling 2007-2010 blijkt dat een klein deel van de vrouwen onvoldoende selenium binnenkrijgt met de voeding. Maar pas wel op want in een hoge dosis is selenium giftig en veroorzaakt vrij ernstige klachten. Het gebruik van seleniumsupplementen is daarom risicovol, zij kunnen hoeveelheden selenium bevatten waardoor de dagelijks maximaal toelaatbare dosis snel wordt bereikt of zelfs overschreden.
MMV advies
Het is aan te raden om niet meer dan 1 paranoot per dag te nemen.
Literatuur:
- http://www.voedingenkankerinfo.nl
- Harold McGee, Over eten en koken, Nieuw Amsterdam Uitgevers
- https://www.voedingscentrum.nl
- *(Copyright (C) Orthokennis) https://www.orthokennis.nl/
Beeld: afvallen.com