De behandeling van borstkanker kan weer een stukje minder invasief. Een grote Nederlandse klinische studie toont dat bij vrouwen met borstkanker in een vroeg stadium het verwijderen van de poortwachtersklier veilig achterwege kan blijven. ‘De oncologische resultaten blijven, terwijl je een belastende ingreep met mogelijke complicaties voorkomt.’
Dat zegt studieleider professor Marjolein Smidt op de website van Maastricht UMC. ‘Onze studie laat zien dat we deze operatie veilig kunnen overslaan bij zorgvuldig geselecteerde patiënten.’ De voornaamste selectiecriteria voor de gerandomiseerde klinische studie die in 2015 in 25 Nederlandse ziekenhuizen van start ging waren: borstkanker in een beginnend stadium (een T1-2 tumor van maximaal 5 centimeter), die behandeld werd met een borstbesparende operatie en bestraling, geen tekenen van uitzaaiing in de poortwachtersklier. De poort- of schilwachtersklier is de lymfeknoop die die zich het dichts bij de tumor bevindt.
Bij een deel van de 1,733 deelnemende vrouwen werd de poortwachtersklier verwijderd, bij het andere deel niet. Terugkeer van de kanker was in beide groepen zeldzaam. Na een opvolgduur van vijf jaar was dat het geval bij 0,5 procent van de vrouwen bij wie de poortwachtersklier was verwijderd en bij 1,2 procent van de vrouwen bij wie dat niet was gebeurd.
Je zou kunnen denken dat het laten zitten van poortwachtersklier dus een meer dan twee keer zo groot risico op terugkeer geeft, maar dit verschil is statistisch niet betekenisvol en ruim binnen de vooraf vastgestelde veiligheidsmarge. Dat geldt ook voor de zogeheten mediane 5, progressievrije overleving: 96,6 om 94,2 procent. De absolute getallen maken het risico aanschouwelijker. Bij 4 van 749 vrouwen die de extra operatie ondergingen keerde de kanker terug, terwijl dit gebeurde bij 12 van 984 vrouwen bij wie die operatie achterwege bleef.
Hormoontherapie
Deze vrouwen bleven de mogelijke complicaties van de extra ingreep bespaard: pijn, gevoelsstoornissen en/of lymfoedeem – zwelling van weefsels door de opbouw van vocht. Smidt wijst op het feit dat de overgrote meerderheid van de deelnemers ouder was dan vijftig jaar en aan een tumor geopereerd werd die niet groter was dan twee centimeter in doorsnee. Daarbij gelden de resultaten vooral voor de hormoongevoelige en HER-negatieve tumortypen. Smidt: ‘Voor hen is dit een belangrijke stap richting minder invasieve, meer op maat gemaakte zorg.’
De studieresultaten staan nog niet in een wetenschappelijk vakblad. Smidt presenteerde ze op het San Antonio Beast Cancer Symposium (VS). De website van de American Association for Cancer Research geeft nog wat meer details.
Bijvoorbeeld dat bijna 87 procent van de tumoren van het type hormoongevoelig en HER-negatief was en dat minder dan de helft van de vrouwen met een hormoongevoelige variant ook daadwerkelijk hormoontherapie geldt. ‘Hormoontherapie kan een grote impact hebben op een vrouw’s kwaliteit van leven en behoeft een zorgvuldige afweging voor het gegeven wordt’, gaf Smidt te bedenken. ‘Ook al werd hormoontherapie minder vaak voorgeschreven in vergelijking met soortgelijke studies, bleef het risico in onze studie tot nu toe laag.’
In de toekomst worden de studiedeelnemers extra in de gaten gehouden om te weten hoe het risico op terugkeer er over een lange periode uitziet. Een beperking van de studie is dat de protocollen voor bestraling sinds 2015 veranderd zijn, naar een gedeeltelijke bestraling van de borst. De vrouwen in deze studie zijn volgens het oude protocol bestraald.
Lees ook: Afzien van okselkliertoilet ook bij grotere uitzaaiingen veilig
Borsten rijke vrouwen veel vaker gespaard
Foto: Tara Winstead
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
