7.000 of toch meer dan 10.000 stappen? ‘Elke stap telt’

Mensen kunnen lopen als de beste. Geen zoogdier is zo snel op de marathon als de mens. In principe dan. In de praktijk komt van lopen weinig meer terecht. Men steekt meer energie in de vraag hoeveel stappen minimaal nodig zijn om niet voortijdig te sterven. De nieuwste rekenexercities bevestigen wat al bekend was: met dagelijks 7.000 stappen ben je gezond op weg, maar het mag best een beetje meer zijn en ook een beetje sneller.

Het verhaal is vaker verteld: het idee dat we idealiter dagelijks 10.000 stappen zouden moeten zetten is ontsproten op de afdeling marketing van de Japanse firma die in 1965 de eerste stappenteller op de consumentenmarkt bracht. ‘Manpo-kei’ doopte de klokken- en instrumentenfabriek het apparaatje. Wat letterlijk vertaald ‘10.000-stappen-meter’ betekent. Deze in de naam besloten doelstelling was niet op wetenschap gebaseerd maar op de gelijkenis van het Japanse karakter voor het getal 10.000 met een rennend figuurtje.

Sindsdien zijn er vele cohortstudies opgetuigd met het doel inzicht te geven in de invloed van leefstijlfactoren op gezondheid en ziekte. Sommigen daarvan geven ook informatie over het aantal stappen dat de deelnemers per dag aflegden. In The Lancet Public Health rapporteerde een internationaal team van wetenschappers onlangs hun overzichtsstudie die zich baseert op 24 van deze bevolkingscohorten. Waarschijnlijk vanuit de behoefte iets nieuws te melden, werden de uitkomsten soms wat kort door de bocht weergegeven.

Wat is genoeg?

Het Algemeen Dagblad kopte bijvoorbeeld: ‘Vergeet die 10.000 stappen per dag: 7000 stappen blijken al genoeg voor gezondheidswinst’ en de NOS ging stelde het nog wat scherper: ’10.000 stappen achterhaald: 7000 is genoeg’. Zelf zien de auteurs van de studie dat anders; het hangt er namelijk helemaal van af wie je voor je hebt.

Er is een dosis-responserelatie tussen het aantal stappen per dag en de verschillende gezondheidsuitkomsten. Wat betekent dat een beetje meer bewegen al voordelen geeft in termen van lagere ziekte- en overlijdensrisico’s. (Zie de grafieken onderaan dit artikel) Weliswaar is ‘7.000 stappen per dag geassocieerd met aanmerkelijke risicoreducties vergeleken met 2.000 stappen’, de risico daalde bij elke extra duizend stappen in de meeste gevallen gewoon verder.

‘Tienduizend stappen per dag (..) was geassocieerd met substantieel lagere risico’s voor het algemene overlijdensrisico, cardiovasculaire ziekten, sterfte door kanker, dementie en depressie.’

Pas na 12.000 stappen per dag was nauwelijks nog extra winst te boeken. ‘Voor sommigen zou 7.000 stappen daarom een meer realistisch en haalbare aanbeveling zijn, maar 10.000 stappen per dag kan nog steeds een levensvatbaar/realistisch doel zijn voor actievere mensen’, geven de auteurs mee.

In plaats van de fixatie op een bepaald aantal stappen dat voor iedereen zou moeten gelden, onderstrepen de wetenschappers het algemene nut van lichaamsbeweging. ‘De boodschap dat elke stap telt voor degenen die daartoe in staat zijn, verdient benadrukt te worden als kernboodschap in de publieke gezondheidsvoorlichting. Los van het specifieke getalsmatige doel.’

Uit Daily steps and health outcomes in adults: a systematic review and dose-response meta-analyses. The Lancet Public Health.

Foto boven door Path Tobi op Negative Space