Om de zoveel tijd staat een kankerexpert op om te vertellen dat we de strijd tegen deze ziekte nu echt aan het winnen zijn. De Vlaamse specialist Filip Lardon lijkt zich in die rij te scharen maar blijft wel met beide voeten op de grond.
Volgens Lardon is het nu de beurt aan kanker om bang te zijn. In het Vlaamse blad Humo ‘onthult’ hij dat de kansen aan het keren zijn.
Zorgelijk
In België zijn de statistieken al net zo zorgelijk als bij ons. Eén op de drie mannen krijgt voor de leeftijd van 75 jaar te horen dat hij kanker heeft, bij de vrouwen is dat één op de vier. Veertig procent van hen overleeft de ziekte niet.
Toch is er ook goed nieuws. In zijn nieuwe boek voorspelt Lardon dat 80 procent van alle kankerpatiënten over tien jaar zal kunnen genezen. Lardon is niet zo maar iemand. Hij is hoogleraar en vicerector aan de Universiteit Antwerpen en zwaait al bijna twintig jaar de scepter op het Centrum voor Oncologisch Onderzoek.
Ongelooflijke stroomversnelling
De titel van zijn boek “Naar een wereld zonder kanker?” verraadt dat hij het nog niet helemaal zeker weet. Dat blijkt te kloppen. Hij zegt zuinig te zijn met het woordje “doorbraak”. De patiënten hebben namelijk niet altijd meteen baat bij de vorderingen die in het laboratorium worden gemaakt.
Toch wil hij niet onder stoelen of banken steken dat er wel degelijk grote sprongen voorwaarts zijn gemaakt. Hij heeft het zelfs over “een ongelofelijke stroomversnelling, met fascinerende nieuwe inzichten tot gevolg.” Patiënten gaan dat volgens hem binnen afzienbare termijn merken want de resultaten zijn op weg naar de ziekenhuizen. Binnen tien jaar zullen we de resultaten ervan zien, verzekert Lardon.
Slim gezien
“Het heeft ons tien jaar bloed, zweet en tranen gekost, maar we weten stilaan héél veel over kankercellen. Over hun DNA, over de proteïnen die ze gebruiken, over hoe ze voedingsstoffen binnenhalen en over hoe ze communiceren.”
Cellen zijn kleine fabriekjes waarvan we er 40.000 miljard (!) in ons lichaam hebben: ze hebben mini-orgaantjes die energie leveren, voedingsstoffen aantrekken en afbreken. “Doordat we dat steeds beter begrijpen, weten we ook hoe we kunnen ingrijpen. Op de wand van een cel zitten bijvoorbeeld receptoren waarmee een cel bepaalde stoffen ‘vangt’. Groeifactoren, bijvoorbeeld, die cellen stimuleren om te beginnen delen. Bepaalde borstkankercellen hebben te veel van die ontvangertjes, waardoor ze – slim gezien van de kankercel – veel meer groeifactoren vangen en heel snel delen.”
Kankercel gefopt
Wetenschappers zijn erin geslaagd om geneesmiddelen te ontwikkelen die op groeifactoren lijken. “Als we die inspuiten, gaan ze op zo’n ontvangertje zitten en blokkeren ze de toegang voor échte groeifactoren, waardoor de celdeling stilvalt en de kankercel sterft. Eigenlijk foppen we de kankercel.”
Nog fascinerender is dat de medische wetenschap ook kan ingrijpen in de binnenkant van de cel. De interne communicatie wordt verstoord waardoor de celkern niet meer de opdracht krijgt om te delen. Zulke medicijnen worden nu al gebruikt. De bijwerkingen daarvan zijn minder dan bij chemo.
Immuuntherapie
Een ander spoor binnen het kankeronderzoek is de immuuntherapie. Via allerlei methoden proberen wetenschappers ons afweersysteem een duw in de rug te geven, zodat ons eigen lichaam de strijd met de kankercellen kan aangaan.
Lardon: “Ons afweersysteem probéért dat, dat weten we, maar het is niet efficiënt genoeg en kankercellen slagen erin het te misleiden. Afweercellen hebben een soort handrem, om te voorkomen dat ze de hele tijd het eigen lichaam aanvallen. Als een kankercel wordt aangevallen door een afweercel, kan ze – het bewijst nog maar ’ns haar vernuft – die handrem aantrekken, waardoor de afweercel rechtsomkeert maakt.”
Nieuwe medicijnen hebben tot doel dat vermogen van de kankercel uit te schakelen. Tegelijk wordt geprobeerd het afweersysteem in een hogere versnelling te zetten. Door afweercellen bloot te stellen aan onschadelijk gemaakte kankercellen, worden ze getraind. We maken ze agressiever, zodat ze kanker efficiënter bestrijden.”
Veelbelovend
Kanker blijft een ingrijpende ziekte, benadrukt Lardon, maar we werken heel hard om nieuwe manieren te vinden om de ziekte op te sporen en te behandelen. Hij zegt geen valse hoop te willen geven, want niet alle therapieën zijn voor morgen, “maar veel behandelingen zijn zó veelbelovend dat men de tests wil versnellen, om ze zo snel mogelijk in de ziekenhuizen binnen te brengen.”
Om een indruk te geven wat er wordt gedaan tegen de ziekte, voert hij het congres van de American Association for Cancer Research op. Daaraan nemen jaarlijks 15.000 tot 20.000 onderzoekers deel. Die hebben vaak nog een lab dat twintig andere mensen tewerkstelt. “Honderdduizenden mensen zijn dus dag in, dag uit bezig met de strijd tegen de kanker. De kankercel is gewiekst, ze zal af en toe weer wat afstand nemen, maar we zitten haar op de hielen. Het is nu aan kanker om bang te zijn voor ons.”
Beeld: profielwerkstukhulp.nl
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
