Zeggen dat je tegen iets bent, leidt gemakkelijker tot steun dan zeggen dat je voor iets bent. In een serie experimenten stelden onderzoekers van de universiteiten van Toronto en Stanford vast dat standpunten beter ingang vinden als deze in een oppositionele stijl ingeleid zijn. Of dat behalve voor Noord-Amerikaanse internetgebruikers, ook werkt voor gezellige Nederlandse kerstbijeenkomsten is de vraag.
‘De onwil van mensen om anderen tegemoet te treden die er afwijkende opinies op na houden, is wereldwijd een groeiend probleem’, stellen de wetenschappers.‘Politieke polarisatie’, zo schrijven de onderzoekers in een publicatie van de American Psychological Association, ‘is een van de bepalende kwesties van deze eeuw.’ En wat daar enorm aan bijdraagt is een gebrek aan productieve gesprekken tussen individuen met conflicterende zienswijzen. We gaan informatie uit de weg die niet met onze opinie spoort en we zoeken informatie die onze overtuigingen bevestigt.
Lopen we onverhoeds toch tegen informatie aan die deze overtuiging weerspreekt dan doen we die het liefst af als onzin. ‘En schrijven die toe aan onwetendheid, bias of kwaadaardigheid van de andersdenkenden.’ Openheid en ontvankelijkheid zien de onderzoekers als een ‘overkoepelende psychologische constructie’ om door alle ‘conformatie bias’ en ‘gemotiveerd argumenteren’ heen te breken.
Je zou misschien denken dat je met een ondersteunend geformuleerde boodschap meer kans maakt om bij andersdenkenden die open ingang te vinden. Dat dacht de meerderheid van de bijna zesduizend deelnemers aan de experimenten van de onderzoekers ook. Maar het bleek net andersom te zijn. Boodschappen die op een oppositionele manier waren ingeleid, kregen gemiddeld genomen een betere ontvangst.
Concreet veranderden de onderzoekers slechts enkele woorden aan het begin van een langer argument. Bijvoorbeeld: ‘Ik steun het idee dat het legaliseren van gelijkgeslachtelijke huwelijken slecht is.’ Versus: ‘Ik ben tegen het idee dat legalisering van gelijkgeslachtelijke huwelijken goed is.’
In een begeleidend nieuwsbericht geeft eerste auteur van de studie Rhia Catapano een voorbeeld waarbij boven een argumentatie die over drie alinea’s exact hetzelfde was, alleen het verwisselen van een paar woorden aan het begin (‘ik steun X’ versus ‘ik ben tegen Y’) voldoende was om een impact te hebben op de ontvankelijkheid. ‘Hoe ontvankelijk mensen zijn voor boodschappen hangt niet alleen af van de eigenlijke argumenten die de oppositie naar voren brengt, maar ook van zoiets kleins als één woord waarmee ze hun argumentatie inleiden.’
Do(n’t?) try this at home
Of dit ook werkt buiten de context van het onderzoek is niet gezegd, erkennen de auteurs. ‘Deze experimenten geven niet noodzakelijkerwijs een beeld van hoe ondersteunende en tegengestelde standpunten in minder gecontroleerde omgevingen worden geuit of ontvangen. Bovendien richtten we ons op een westerse online omgeving.’
Iedereen is uitgenodigd om te onderzoeken of deze methode in levende lijve en in andere culturen aan de dialoog bijdraagt. Maar misschien is het minder handig een en ander tijdens het familiediner uit te testen. Voor de lieve vrede is het wellicht beter elkaar groot gelijk te geven. En in voorkomende gevallen exact de mening van je gesprekspartner te poneren. Mocht die diametraal tegenover de jouwe staan dan deed je alsnog wat de kop boven dit stukje belooft: kloven overbruggen door te zeggen waar je op tegen bent.
Foto door Nicole Michalou op Pexels
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
