Bittermeloen

De bittermeloen, ook wel sopropo genaamd, is een vrij onbekende vrucht. De vrucht heeft een groene, wratachtige schil en kan verschillende vormen hebben. Omdat de bittermeloen familie is van de komkommer heeft deze vaak een langwerpige vorm maar de bittermeloen kan ook bol zijn.

Net zoals de komkommer wordt ook de bittermeloen gegeten wanneer deze onrijp is. Rijpe bittermeloenen (met geeloranje vruchtvlees) zijn veel te bitter. Witlof is er niets bij. De zaden zijn oneetbaar en vers sap van de bittermeloen is giftig. Om deze reden moet de bittermeloen eerst een aantal uren in zout water worden geweekt alvorens deze bereid kan worden door bijvoorbeeld te koken of te stoven. Door het weken verliest de bittermeloen zijn bittere smaak. De stof die de bittere smaak veroorzaakt, momordicine, verdwijnt dan.

De bittermeloen komt van oorsprong uit tropisch Azië maar wordt nu ook in andere warme oorden gekweekt, zoals in Suriname, Zuid Amerika en het Caribisch gebied.

De bittermeloen kan voor consumptie net te bitter zijn om er in de keuken mee aan de slag te gaan maar de effecten die het heeft op de gezondheid zijn uniek.
Het is een ontzettend gezonde groente die boordevol zit met vitaminen en mineralen: vitamine B1, B2, B3, B11 en vitamine C, magnesium, fosfor, ijzer, mangaan en zink. De bittermeloen bevat twee keer zoveel betacaroteen als broccoli, tweemaal zoveel calcium als spinazie en tweemaal zoveel kalium als een banaan.

Wetenschappelijk onderzoek richt zich vooral op de werking van de bittermeloen op diabetes, microbiele infecties, maagzweren en zijn antikankerwerking. Ook heeft de bittermeloen een antivirale en antibacteriële werking. Bittermeloenextract versnelt het helingsproces van maagzweren en verhindert de ontwikkeling van maagzweren.

Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat de fytonutriënten charantine en polypeptide P. in de bittermeloen de glucose- en vetstofwisseling bij mensen met diabetes 2 helpen te reguleren. Ook patiënten met ouderdomsdiabetes hebben baat bij het consumeren van bittermeloen. Uit klinisch onderzoek is gebleken dat 75 procent van de ouderdomsdiabetici goed reageert op het sap van de bittermeloen.

De antikankerwerking van bittermeloen wordt veroorzaakt door de invloed die de vrucht heeft op de aanmaak van gyanylaatcyclase, een enzym dat in hoge concentraties voorkomt in verschillende typen kankercellen. Ook blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat het extract van bittermeloen een positief effect heeft op de immuunrespons bij kankerpatienten. Verder zou de bittermeloen apoptose (celdood) van kankercellen stimuleren.

Uit recent onderzoek is gebleken dat het sap van de bittermeloen mogelijk alvleesklierkanker kan voorkomen. Het sap zorgt ervoor dat alvleesklierkankercellen geen glucose kunnen omzetten waardoor de cellen geen energie meer krijgen en uiteindelijk afsterven.
Drie jaar geleden toonden Amerikaanse onderzoekers al met behulp van in-vitro onderzoek aan dat bittermeloensap invloed heeft op de ontwikkeling van borstkankercellen.

Latijnse naam: 
Momordica charantia

Wanneer te verkrijgen: 
augustus-september

Literatuur:

• Kaur M et al. Bitter melon juice activates cellular energy sensor AMP-activated protein kinase causing apoptotic death of human pancreatic carcinoma cells.Carcinogenesis. 2013 Jul;34(7):1585-92. doi: 10.1093/carcin/bgt081. Epub 2013 Mar 8.
• Ratna B. Ray, Amit Raychoudhuri, Robert Steele, et al. Bitter Melon (Momordica charantia) Extract Inhibits Breast Cancer Cell Proliferation by Modulating Cell Cycle Regulatory Genes and Promotes Apoptosis. Cancer Res 2010;70:1925-1931. Published OnlineFirst February 23, 2010.