Proefdieren leven tot vijftig procent langer als ze dagelijks flink minder te eten krijgen. En dat niet alleen. Ze blijven langer actief, ziektevrij, functioneren beter en kunnen beter tegen stress. Het Amerikaanse National Institute on Aging (NIA) onderzocht wat calorierestrictie bij mensen doet en bericht opbeurende resultaten.
Of de groep van 45 proefpersonen met minder calorieën inderdaad langer leeft dan de groep die mocht eten zoveel ze wilde, zal deze studie waarschijnlijk nooit kunnen tonen. Daarvoor leven mensen te lang en waren de onderzoeksgroepen te klein. Bovendien is het ondoenlijk in vrijheid levende mensen over zo’n lange periode op een streng dieet te houden.
Zelfs de voorgenomen vrijwillige beperking van 25 procent over een periode van twee jaar bleek voor de deelnemers aan de CALERIE-studie te hoog gegrepen. Gemiddeld genomen slaagden de deelnemers van de interventiegroep er slechts in hun dagelijkse energie-inname met maximaal twaalf procent naar beneden te brengen. Ter vergelijking: proefdieren krijgen vaak caloriebeperkingen van veertig procent om de oren. Overigens zonder op de noodzakelijke micronutriënten te besparen; dat is een voorwaarde bij calorierestrictie. Toch waren uit de mensenstudie dankzij moderne analysetechnieken enkele interessante conclusies uit te trekken.
Spierkracht en genetische expressie
Zo had de interventiegroep na twee jaar iets dunnere beenspieren. De kracht die ze daarmee konden opwekken was echter gelijk gebleven. Dat resultaat kwam alvast overeen met wat in proefdieren waar te nemen valt: dunnere, doch sterkere spieren. Om er achter te komen wat binnenin de spieren gebeurde, hadden de proefpersonen stukjes spierweefsel afgestaan; bij aanvang, na een jaar en na afloop van de studie. Uit deze spierbiopten konden de onderzoekers afleiden wat er op het niveau van de genen gebeurde.
Daarvoor isoleerden en analyseerden ze het ‘boodschapper RNA’ (mRNA) in de spiercellen. Dat zijn kopieën van stukjes DNA die de benodigde informatie bevatten voor de creatie van eiwitten. Aan de hand van he mRNA konden de onderzoekers herleiden welke genen actiever of juist minder actief werden. Dat bleek in grote lijnen overeen te komen met wat van knaagdieren en apen bekend is.
Genen die verantwoordelijk zijn voor de opwekking van energie en de stofwisseling kregen het bij calorierestrictie drukker en genen die met inflammatie (ontsteking) te maken hebben kwamen minder tot expressie. Dat is een belangrijke bevinding voor ouderen, stelt Luigi Ferrucci, mede-auteur van de studie en wetenschappelijk directeur van het NIA op de website van zijn instituut. ‘Aangezien inflammatie en veroudering hand in hand gaan, betekent calorierestrictie een krachtig middel om de staat van laaggradige ontsteking, die zich bij veel ouderen ontwikkelt, te voorkomen.’
Alle beetjes blijken te helpen. ‘Een reductie van twaalf procent in de calorie-inname is zeer bescheiden. Een dergelijk kleine vermindering is te doen en maakt een grote verschil in je gezondheid.’
Alle details van de studie zijn na te lezen in Cell Aging.
Beeld: National institute on Aging
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
