Resultaten uit een door wetenschappers van Harvard geleide klinische studie tonen dat het slikken van vitamine D bijdraagt aan het behoud van telomeren in witte bloedcellen. Dat wijst op een rol voor vitamine D om veroudering te vertragen. Het korter worden van deze ‘beschermkapjes’ van het erfelijk materiaal is namelijk gelinkt aan leeftijdgerelateerde aandoeningen.
Telomeren beschermen de uiteinden van de 23 chromosoomparen die in de celkern ons erfelijk materiaal bewaren. Na elke celdeling zijn de telomeren een stukje korter. De lengte van telomeren wordt uitgedrukt in basenparen. Om een indruk te geven: bij baby’s zijn de telomeren 8.000 basenparen lang, bij ouderen kan dat 1.500 zijn.
‘Telomeer-verkorting is voorgesteld als een oorzaak voor het afnemen van de stabiliteit van chromosomen. Wat het risico verhoogt voor chronische ziekten, kanker, cardiovasculaire ziekten en sterfte’, schrijven onderzoekers van General Mass Brigham (het academisch medisch centrum van Harvard) en het Medical College of Georgia (VS) in The American Journal of Clinical Nutrition. In de telomeerlengte van witte bloedcellen – leukocyten – komt alles samen: genetische factoren en de optelsom van milieu, leefstijl en voeding.
Er is was dan ook voldoende aanleiding voor een grondig onderzoek naar de het verband tussen telomeerlengte en vitamine D. Tenslotte speelt deze vitamine een belangrijke rol bij de celdeling, proliferatie en de celdood. Verschillende observationele studies wijzen in de richting van vitamine D als gunstige factor voor het behoud van telomeren en zijn ook een paar kortlopende interventiestudies die positieve effecten van vitamine D-suppletie laten zien. De resultaten zijn echter niet eenduidig en informatie uit langlopende studies is schaars.
VITAl-studie
Voor hun analyses gebruikten de onderzoekers bloed van ruim duizend deelnemers aan de VITAL-studie (VITamine en omegA-3 traiL). Een gerandomiseerde dubbelblind placebogecontroleerde klinische studie naar de gezondheidseffecten van vitamine D en visolie bij 25duizend mannen en vrouwen vanaf respectievelijk 50 en 55 jaar oud. Verdeeld over vier groepen kregen de deelnemers vijf jaar lang dagelijks 2.000 IE (50 microgram) vitamine D, Visolie (EPA/DHA), vitamine + visolie of placebo.
In deze interventiestudie verlaagde vitamine D het aantal gevallen van gevorderde kanker (uitgezaaid of fataal) met zeventien procent en het aantal gevallen van auto-immuunziekten met 22 procent. Een aanvullende analyse van het ontstekingseiwit CRP, zag daarvan in het bloed van de twee groepen die vitamine D slikten 19 procent lagere waarden. En de jongste analyse laat dus zien dat de afname van de telomeerlengte onder de vitamine D-slikkers langzamer ging.
Gemiddeld kwam de besparing, over vier jaar, uit op 140 basenparen. Over de veertig jaar die de jong volwassene van de senior scheidt, kan dat dus aardig optellen. Dit resultaat, concluderen de onderzoekers, ‘suggereert dat dagelijkse suppletie met vitamine D (met of zonder visolie) een rol kan hebben in het tegengaan van telomeer-erosie of het ontstaan van senescente (‘slapende’) cellen.’
Foto boven: chromosomen met aan de uiteinden telomeren. Fotocredit: Hesed Padilla-Nash and Thomas Ried, National Cancer Institute, National Institutes of Health via Flickr
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
