Stinkende gouwe (Chelidonium majus) is een krachtig kruid, écht een medicijn, en ook bekend als ‘wrattenkruid’, ‘zwaluwkruid’ en ‘oogkruid’. Een ‘brillenbreker’ zelfs. Het is enorm geneeskrachtig, maar ook giftig. Dus wees er voorzichtig mee!

Vanaf mijn vroege jeugd begeleidt dit kruid mij. Als kind tekende ik met het geeloranje melksap ‘nep-tattoos’ op mijn armen. Ik leerde voorzichtig te zijn met dit giftige plantje. In de fytotherapie wordt er vooral tinctuur van gemaakt of een zalf tegen likdoorns, huidtumoren en wratten.
Het Latijnse Chelidonium betekent ‘zwaluw’. Deze vogels openen met stinkende gouwe de oogjes van hun blinde jongen. Al in de Middeleeuwen werd het kruid ook door mensen gebruikt voor allerlei oogziekten, vandaar ook de oude volksnaam ‘oogkruid’. Het verbetert het gezichtsvermogen en geneest oppervlakkige aandoeningen zoals oogbindweefselontsteking.
De afgelopen twee jaren liet ik groepen cursisten in de tuin zien waar verschillende kruiden goed voor zijn. Bij de stinkende gouwe wreef ik telkens een blaadje zachtjes over mijn ooglid. Omdat ik veel meer groepen had dan andere jaren demonstreerde ik het vaker. Op een ochtend las ik een boek en besefte verbaasd, dat ik mijn bril niet op had. Niet meer nodig, omdat ik dankzij de stinkende gouwe écht scherper ben gaan zien. En dat op mijn 73e!
Dit verhaal spoorde een natuurgeneeskundig arts aan om een oogzalf te maken van stinkende gouwe. Dat werd geen succes! De huid rond de ogen kon de zalf niet verdragen. Tegen wratten is een zalf wel geschikt, maar voor het effect op de ogen is een blaadje van de plant het beste. De huid van het ooglid is zo dun dat de krachtige stoffen via de haarvaatjes het oog bereiken. Raak je het blote oog dan prikt het verschrikkelijk.
Vanuit de Chinese geneeskunde weten we dat de ogen op dezelfde meridiaan zitten als de gal en lever. Ook voor die organen is stinkende gouwe een waardevol medicijn. Het ontkrampt de gladde spieren van de gal en stimuleert zo de werking van gal en lever. Ook verlaagt het de bloedsuikerspiegel door zijn werking op de alvleesklier. Als lid van de papaverfamilie is stinkende gouwe ook sterk pijnstillend, antiviraal en antibacterieel.
Stinkende gouwe bloeit tussen april en oktober, maar het groeit het hele jaar in bermen en tussen stoeptegels. De blaadjes zijn dus het hele jaar te oogsten.
Recept
Wrattenzalf
Nodig:
- 1 el blaadjes en/of bloemen van stinkende gouwe
- 2 dl amandelolie
- jampot met deksel
Doen:
- Laat de blaadjes van de stinkende gouwe trekken in een dichte jampot met 2 dl amandelolie.
- Laat dit 3 weken staan op een zonnige plek; roer of schud elke dag.
- Zeef na drie weken de vloeistof.
- Verwarm 1 eetlepel zuivere bijenwas en voeg er de kruidenolie aan toe.
- Doe het in schone glazen potjes.
De zalf is minimaal een jaar houdbaar en te gebruiken bij huidklachten en virale infecties, zoals wratten.
Beeld: Wikimedia
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief