Consumptie van plantaardige vezels verlaagt het risico om maagkanker te krijgen. Dat blijkt uit een gebundelde analyse van bijna vijfduizend patiënten van over drie continenten. Er was een duidelijke relatie tussen de dosis en het beschermende effect. Een beetje meer vezels eten deed het risico al dalen. De groep met de hoogste vezelconsumptie had een gemiddeld 28 procent lager risico op maagkanker.
Maagkanker is in Nederland op z’n retour. Sinds 1991 halveerde het aantal nieuwe gevallen tot minder dan duizend per jaar. Men vermoed dat dit vooral te danken is aan het teruggelopen aantal besmettingen met de bacterie Helicobacter pylori en de verminderde zoutconsumptie. Overigens stond tegenover deze daling een nog grotere stijging van mensen die slokdarmkanker krijgen; van minder dan 686 in 1989 tot 2.606 nieuwe patiënten in 2022. In Oost Europa, Oost Azië en Zuid Amerika blijft maagkanker een groot probleem. Wereldwijd staat deze vorm op nummer vier voor wat betreft het aantal dodelijke slachtoffers.
Het Stomach cancer Pooling (StoP) Project is een initiatief van een internationaal team wetenschappers. Doel van het project is risicofactoren te destilleren uit 34 zogeheten case-control studies. Dit type observationeel onderzoek vergelijkt patiënten met een controlegroep. In het StoP Project gaat het om 13.000 patiënten en 31.000 ‘controls’.
De studie naar de relatie met voedingsvezels verscheen in European Journal of Nutrition en baseert zich op elf van deze 34 studies, met totaal aantal 4.865 patiënten en 10.626 controle personen. De deelnemers waren afkomstig uit Italië, Rusland, Iran, China, Portugal, Spanje Mexico en de Verenigde Staten.
Vezels versus groenten en fruit
De onderzoekers voerden statistische gevoeligheidsanalyses uit voor verschillende factoren die ook een rol spelen bij het risico op maagkanker, confounders genoemd. Ze corrigeerden de resultaten voor leeftijd, geslacht, totale energie-inname, groenten- en fruitconsumptie, roken en sociaaleconomische status. ‘Je kunt redeneren dat groenten- en fruitinname niet als een potentiële confounder zou moeten gelden, aangezien deze voeding een belangrijke bron van vezels is’, schrijven ze. ‘Wat dat betreft weerspiegelen de risico-analyses voor vezelinname na correctie voor groenten en fruit, hoofdzakelijk de vezelinname uit andere bronnen, zoals volkoren producten.’ Gecorrigeerd voor groenten en fruit flauwde de risicodaling af maar bleef intact, met name voor de deelnemers met de hoogste inname.
Een zelfde trend bleef zichtbaar na aanpassing voor het effect van peulvruchten. ‘Samenvattend kun je concluderen dat de consumptie van voedingsvezel in deze analyse een beschermend effect bewerken, onafhankelijk van waar ze vandaan komen.’
Look en
Twee geleden berichtte MMV ook over een publicatie van het StoP-consortium. Toen ging het om de consumptie van planten uit de lookfamilie: waaronder uien, prei, knof- en bieslook. Het beschermende effect was een tikkeltje groter dan voor vezels in het algemeen: een gemiddeld 29 lager risico. Maar groenten en fruit spannen met een gemiddelde risicoreductie van 39 procent de kroon. Opvallend was dat het beschermende effect bleef toenemen. Tot 49 procent bij een consumptie van tien porties groenten en fruit per dag.
Andere oorzaken
Een eerder dit jaar in European Journal of Cancer Prevention verschenen update van het StoP-project geeft een overzicht van alle risicofactoren. Daaruit komt vlees (totaal, rood en bewerkt) maar niet gevogelte als risico naar voren. Ook zwaar alcoholgebruik en zout verhogen het risico. Voor koffie en yoghurt is geen verband te vinden, terwijl groene thee, groenten, paddenstoelen en fruit juist beschermen.
Van de niet dieet-gerelateerde factoren springt roken (plus veertig procent) er uit. Familieleden in de eerste lijn met maagkanker verhogen het risico met 84 procent, een maagzweer zelfs met tweehonderd procent. Lang slapen en stress verhogen het risico in mindere mate. Ook het gebruik van maagzuurremmers gaat samen met een hoger risico op maagkanker. Maar de onderzoekers gaan er vanuit dat dit een gevolg is van ‘reversed causation’, ofwel omgekeerde oorzakelijkheid. Wat in dit geval wil zeggen dat het gebruik van maagzuurremmers waarschijnlijk het gevolg is van maagkanker en maagzweren.
Beeld: infectie met Helicobacter pylori is een belangrijke oorzaak van maagkanker. Wikipedia
Beeld: Cancer Research UK
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
