Van de honderdduizenden deelnemers aan de UK Biobank heeft 97 procent een verhoogd genetisch risico op tenminste één type kanker. ‘Dat wijst op het belang van de gezonde leefstijl voor iedereen’, zegt Guangfu Jin die onderzocht in hoeverre leefstijl het kankerrisico beïnvloedt.
Dankzij voortgeschreden DNA-analysetechnieken, bieden moderne bevolkingsonderzoeken tegenwoordig de mogelijkheid legio thema’s te koppelen aan het DNA van de individuele deelnemers. Een belangrijk voorbeeld daarvan is de UK Biobank, dat de ontwikkeling bijhoudt van een dwarsdoorsnede van de bevolking van Engeland, Schotland en Wales.
De langere periode dat de deelnemers inmiddels gevolgd worden, maakt het nu mogelijk uitspraken te doen over de relatie tussen genetische kenmerken en leefstijlfactoren op het risico dat kanker ontstaat. Recent berichtte MMV over dergelijke studie. Onderzoekers van de Vanderbilt University toonden dat deelnemers met een verhoogd genetisch risico op colorectale kanker procentueel meer profiteerden van een gezonde leefstijl dan deelnemers met een normaal risico.
Risico-indicator
Genetisch onderzoek lokaliseert nog altijd plaatsen op het DNA die verband houden met hogere of lagere individuele risico’s op bepaalde types kankers. Zogeheten polygenetische risicoscores (PRS) genereren schattingen van individuele risico’s op bepaalde kankertypen. Chinees-Amerikaans onderzoek ging een stap verder. ‘Een PRS als aanwijzing voor een bepaald type kanker is belangrijk, maar niet genoeg’, zegt Guangfu Jin, professor aan de Nanjing universiteit in China in een persbericht van de American Association for Cancer Research.
Jin en zijn collega’s creëerden een indicator om het algemene risico op kanker te schatten. Met behulp van beschikbare data uit eerdere studies berekenden ze individuele scores voor zestien kankertypen bij mannen en achttien bij vrouwen. Rekening houdend met de gemiddelde incidentie van de verschillende kankers combineerden de scores tot één indicator voor mannen en één voor vrouwen. Deze maat lieten ze los op 203duizend mannen en 240duizend vrouwen die tussen 2006 en 2009 in de UK Biobank zijn opgenomen.
Uit deze exercitie bleek dat het kwart van de mannelijke deelnemers met de hoogste risicoscore een 91 procent hogere kans hadden kanker te ontwikkelen dan de mannen uit het kwart met het laagste score. Voor vrouwen kwam het verschil uit op 62 procent. Opmerkelijk was dat 97 procent van de deelnemers een hoog genetisch risico bleek te hebben op tenminste één vorm van kanker.
Leefstijl
‘Dat wijst op het belang van een gezonde leefstijl voor iedereen’, zegt Jin. Want zowel deelnemers met een hoger als met een lager genetisch risico op kanker bleken hun kansen met hun gedrag sterk te beïnvloeden. Factoren die daarbij in beschouwing werden genomen waren roken, alcoholgebruik, beweging, dieet en lichaamsgewicht (weergegeven als BMI). Hoog risico mannen met een ongunstige leefstijl verhoogden hun risico naar gemiddeld 199 procent en vrouwen naar 138 procent.
In het geval van een gunstige leefstijl verschilde de vijf-jaars kankerincidentie in deze groep van 7,23 procent met een ongunstige leefstijl naar 5,51 procent voor mannen met gezonde gewoonten. Voor vrouwen met een hoog risico maakte leefstijl in jaar het verschil tussen een vijf-jaars incidentie van 5,77 en een van 3,69 procent. Jin hoopt dat zijn genetische risicoindicator op twee manieren van nut zal zijn. ‘Om mensen meer bewust te maken van hun erfelijke ontvankelijkheid voor kanker in het algemeen en om ze te motiveren deel te nemen aan gezonde activiteiten.’
Het onderzoek verscheen Cancer Research en is alleen als samenvatting beschikbaar.
Beeld: “Biobank at Charterhouse Square” by D1v1d is licensed under CC BY-NC-ND 2.0
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
