Vergeleken met een mediterrane voedingswijze vielen de deelnemers aan een klinische studie kilo’s meer af als ze puur plantaardig aten. ‘Het basenvormende effect van een veganistisch dieet zou een op zichzelf staand mechanisme kunnen zijn waardoor een plantaardig dieet gewichtsverlies bevordert.’
Dat concluderen onderzoekers van het Physicians Committee for Responsible Medicine (PCRM) in Frontiers in Nutrition na een heranalyse van eerder onderzoek. In die studie ging een willekeurige helft van de 62 volwassen deelnemers met overgewicht of obesitas ofwel eerst zestien weken laag-vet veganistisch eten, ofwel mediterraan. Om na een herstelperiode van vier weken van eetregime te wisselen.
Beide voedingswijzen staan er om bekend dat ze tot gewichtsverlies leiden en de suikerhuishouding verbeteren. Maar in de bewuste studie verloren de deelnemers alleen gewicht op het magere veganistische dieet; gemiddeld zes kilo. Het mediterrane voedingspatroon scoorde in deze studie alleen beter op het punt van de bloeddruk. Die daalde bij dat eetpatroon met gemiddeld ruim 9 punten voor de bovendruk en 7 punten voor de onderdruk.
Geen van de eetregimes was beperkt voor wat betreft hoeveel de deelnemers mochten eten. Maar in de veganistische periode namen de deelnemers minder calorieën tot zich. Dat verschil was aanmerkelijk. Waar de deelnemers in het mediterrane deel van de studie gemiddeld genomen op een plus van 79 Kilocalorieën uitkwamen, daar kwamen ze in de veganistische periode op een formidabele min van 500 calorieën.
Behalve aan dat verschil schrijft het oorspronkelijke artikel het gewichtsverlies ook toe aan de energie die het kost om deze calorieën uit de voeding op te nemen en aan de grotere gevoeligheid voor insuline. De recent verschenen heranalyse suggereert dat ook meespeelt in hoeverre voedsel zuurvormend of basenvormend is.
Zuur en basen
Voeding kan onderscheiden worden naar het zuur- of basenvormende vermogen. Daarbij gaat het niet om de smaak van het voedingsmiddel. Zo is suiker in deze context neutraal en een citroen zoet (basisch). De meest zuurvormende voeding is van dierlijke oorsprong: kaas, eidooier, vlees. In de top van de basenvormende voeding staan rozijnen, spinazie en zwarte bessen. Lees dit artikel voor meer uitleg, een tabel met voedingsmiddelen en de resultaten bij een groep mensen met nierproblemen.
In hun heranalyse berekenden de onderzoekers van het PCRM uit de voedseldagboeken de ‘potentiële zuurlading’ (PRAL) en de ‘netto endogene zuurproductie’ (NEAP) en de relatie daarvan met de veranderingen in lichaamsgewicht van de individuele deelnemers.
Aangezien veruit de meeste zuurvormende voedingsmiddelen van dieren komen en al bekend was dat het veganistische dieet tot het grootste gewichtsverlies had geleid, is het geen verrassing dat een hogere PRAL en NEAP sterk bleek samen te hangen met gewichtsverlies. Maar deze samenhang bleef in verzwakte vorm overeind na correctie voor de lagere energie-inname in de veganistische perioden.
Voor de mogelijke mechanisme achter het eventuele afvaleffect van basenvormende voeding weiden de auteurs nauwelijks uit. Ze noemen alleen glucocorticoïden. Daarvan worden er bij een zuurvormende dieet meer uitgescheiden. Het zijn steroïde hormonen die onder meer een effect hebben op de stofwisseling van glucose.
Dierenrechten
De publicaties van het PCRM suggereren dat een veganistisch voedingspatroon superieur is aan een vegetarisch of een gezond omnivoor voedingspatroon. Dat is te verklaren uit de ideële doelstelling van deze non-profitorganisatie, waar MMV naar aanleiding van een eerdere studie aandacht aan besteedde. De organisatie bepleit dierproefvrij onderzoek, een einde aan dierenmishandeling en promoot plantaardige voeding.
Beeld: Pexels
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
