Eenmalig het hart en andere spieren een half uur flink aan het werk zetten, verhoogt per direct een aantal kankerbestrijdende eiwitten in het bloed. Dat toonde een Australische klinische studie met borstkankeroverlevers. Daarnaast gingen de onderzoekers in een literatuurstudie na wat langduriger sporten deed met de ontstekingsmarkers van vrouwen die borstkanker hadden gehad.
‘Inflammatie speelt een sleutelrol bij recidief van en sterfte aan borstkanker, doordat het tumorgroei promoot’, stellen onderzoekers van onder andere de Edith Cowan University (Australië) in Journal of Cancer Survivorship. Het artikel is een heranalyse van hun eerder gepubliceerde review van zestien klinische studies met borstkankeroverlevers, naar het effect van fysieke oefenprogramma’s op een aantal biomarkers voor ontsteking. Een deel van gemeten biomarkers (IL-6, TNF-alfa en CRP) reageerde daar inderdaad positief op. Met name op kracht- en conditietraining.
Overgewicht en verhoogde ontstekingswaarden hangen nauw samen en, geven de auteurs te bedenken, er is een sterke samenhang tussen overgewicht/obesitas en het risico op de terugkeer van borstkanker en het risico er aan te overlijden. De tweede analyse kijkt naar de relatie tussen de ontstekingsmarkers en veranderingen in de lichaamssamenstelling van de 752 deelnemers. Wat betekent een toename van spiermassa en een afname van vetmassa voor deze waarden?
Deelnemers bij wie de training tot een toename van hun spiermassa had geleid, gaven een duidelijke afname van IL-6 te zien. Daarbij was er een statistisch niet significante, maar wel trendmatige afname van IL-8. Afname van de vetmassa was trendmatig (niet significant) gelinkt aan afnames van IL-6, TNF-alfa en een afname van de BMI aan afname van IL-8.
Hoewel de meeste resultaten statistisch gezien ruimte voor twijfel laten, lopen ze wel in de pas met bestaand bewijs dat naar vetweefsel wijst als belangrijke bron van ontstekingsbevorderende biomarkers. ‘Dat onderstreept het belang om op vetreductie in te zetten met trainingsprogramma’s of programma’s die voeding en beweging omvatten.’
Krachttrainingen versus HIIT
In hun klinische studie met 32 vrouwen, die recent behandeld waren voor niet-uitgezaaide borstkanker, gingen de onderzoekers de effecten van twee verschillende trainingsstijlen na. Bij krachttraining ligt de nadruk op het gericht belasten van specifieke spiergroepen met het doel de kracht en de omvang van de spieren te doen toenemen. Het accent bij hoog-intensieve intervaltraining (HIIT) ligt op het verbeteren van de cardiometabole conditie. Overigens hebben beide trainingsvormen een intervalkarakter. Wat bij krachttraining tot uitdrukking komt in series met herhalingen van verschillende oefeningen, met daartussen rust. Bij HITT in de afwisseling van intensief lopen, fietsen of roeien met rustinvallen om te herstellen.
Uiteraard zetten beide trainingsvormen de spieren aan het werk, die daarbij cytokinen en myokinen produceren met een vermoedelijke anti-kankerwerking. Na eenmalig 45 minuten trainen werden in beide groepen hogere waarden gemeten van een eiwit dat als tumoronderdrukker geldt (decorine), IL-6 en een proteïne met de afkorting SPARC (secreted protein acidic and rich in cysteine). Alleen in de groep die op kracht trainde kwam ook meer van de cytokine Oncostatine M.
De meeste van deze stoffen hebben een dubbelrol die afhankelijk is van de omstandigheid waarbij ze vrijkomen. Zo worden verhoogde waarden van IL-6 gezien als teken van chronische inflammatie, maar de tijdelijke verhoging door spierbelasting per saldo juist als ontstekingsremmend. Als proef op de som bestudeerden de onderzoekers de groei van trippelnegatieve borstkankercellen in het bloedserum van de deelnemers.
Vergeleken met het bloed dat kort voor de training was afgenomen, groeiden deze cellen ongeveer twintig procent langzamer. Met een licht voordeel voor de HIIT groep (19 tot 29 procent groeireductie) ten opzichte van de krachtgroep (20 tot 21 procent). Direct na de training had de HIIT-groep de grootste effecten.
‘De uitkomsten van deze studie indiceren dat HIIT in vergelijking tot krachttraining een grotere tumoronderdrukking uitoefent; hoewel de onderliggende oorzaken daarvan niet duidelijk zijn.’ Waarbij de onderzoekers aantekenen dat het HIIT-programma de deelnemers wel meer energie kostte: 8 tot 10 METs (metabolic equivalent of task) versus 5 tot 6 METs.
‘De resultaten van deze studie zijn een uitstekende motivatie om fysieke training toe te voegen aan de standaard behandeling bij kanker’, zegt eerste auteur Francesco Bettariga, die op de onderzoeken promoveert, op de website van zijn universiteit. Met name als die training de lichaamsverhouding verandert in de richting van meer spier en minder vet. Snelle winst door alleen minder te eten raadt hij af.
‘Je wilt niet afvallen zonder te trainen. Omdat je spiermassa wilt opbouwen of behouden, en die chemicaliën te produceren die niet door dieet alleen te produceren zijn.’
Beeld: Pixabay
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
